Wat je als zorgprofessional kunt doen voor ouderen tijdens de coronacrisis

Ouderen zijn vatbaarder voor het coronavirus en kunnen daarnaast in een sociaal isolement terecht komen wanneer er geen bezoek komt, dagbestedingen sluiten of groepsactiviteiten niet meer doorgaan. Zij zijn extra kwetsbaar. Het komt aan op creatieve manieren om toch aandacht te hebben voor deze mensen.

We spreken Movisie-expert eenzaamheid, Jan Willem van de Maat en Movisie-expert ouderen, Els Hofman. Van de Maat: 'Nu fysiek contact vermeden moet worden zijn er legio andere mogelijkheden om toch oog te hebben voor ouderen. Denk aan een telefoontje, appje, videogesprek, kaartje. Zoals elke crisis brengt ook de coronacrisis een kans met zich mee. Van de Maat vervolgt: ‘De directeur-bestuurder van ouderenbond ANBO gaf aan dat zij veel signalen krijgen uit hun achterban dat ouderen zich grote zorgen maken. Ouderen mijden activiteiten en ontmoetingsplekken omdat ze bang zijn het virus op te lopen. Terwijl die wekelijkse sociale contacten en ontmoetingsplekken zo belangrijk voor hen zijn!’

Initiatieven versterken solidariteit

Van de Maat: ’Onlangs nog meldde de WRR dat de sociale cohesie in buurten afneemt. Mensen kennen elkaar niet meer. Doordat mensen nu thuis aan het werk zijn is er misschien meer ruimte om buurtgenoten te ontmoeten op straat. Veel mensen en organisaties nemen het initiatief om hulp aan te bieden in de wijk.’ 

Tip: bekijk www.nlvoorelkaar.nl/ voor vraag en aanbod van Coronahulp

Van de Maat: 'Mensen bieden aan om boodschappen te doen, de hond uit te laten, laten weten dat ze een auto beschikbaar hebben en dat ze op kinderen willen passen. Het laat zien dat de crisis ook verbroedert.’ Hofman: ‘De maatregelen die nu worden genomen dienen op die manier niet alleen de gezondheid, maar helpen ook de familiariteit en solidariteit te versterken.’

‘Investeer in betekenisvolle sociale relaties’

Om mensen die te maken hebben met eenzaamheid en sociaal isolement te helpen is ontmoeting alleen niet voldoende. Van de Maat: ‘Investeren in betekenisvolle sociale relaties is van groot belang om eenzaamheid te voorkomen en terug te dringen. Je ziet dat dit door de aanpak van het coronavirus onder druk komt te staan.’ Hofman: 'Sociale relaties hebben zowel een beschermend effect als een verminderend effect op gezondheidsproblemen. Dit kan leiden tot een slechte mentale en fysieke gezondheid.’ Het proces van vereenzamen speelt zich af over jaren. Het verminderen van eenzaamheid kost dan ook tijd en energie, omdat vaste patronen doorbroken moeten worden. Een stapsgewijze aanpak, met verschillende achtereenvolgende interventies, is nodig volgens van de Maat. 

Tip: Onderzoekers van het Kennisplatform Integratie & Samenleving delen tips om eenzaamheid te herkennen en de taalbarrière te overbruggen bij ouderen met een migratieachtergrond.