Goed gevoed ouder worden

Ondervoeding is een veelvoorkomend probleem bij ouderen. Om hen fysiek en mentaal gezond te houden, is voedzaam en gevarieerd eten én voldoende bewegen belangrijk. Hoe herken je ondervoeding? Wat is goede voeding? En hoe help je ouderen beter eten en meer bewegen? Lees de tips en adviezen.

Ondervoeding komt in Nederland vaker voor dan je denkt. Bij ouderen die zorg krijgen, is tussen de 30% en 40% ondervoed, afhankelijk van de leeftijd. Bij zelfstandig thuiswonende ouderen van 75 jaar en ouder gaat het om ongeveer 20%. Zij krijgen minder voedingsstoffen binnen dan nodig is.

Fit en krachtig door goed eten en drinken

Ook als je ouder wordt is een goede voeding en beweging belangrijk. Zo behoud je spierkracht en conditie. Merk je dat jouw bewoners of cliënten minder ver kunnen lopen dan voorheen, of dat zij meer moeite hebben met het uitvoeren van dagelijkse dingen? Het kan zomaar zijn dat zij onvoldoende gezond eten. Omdat ze moeite hebben met eten, bijvoorbeeld. Dat kan leiden tot tekorten en uiteindelijk tot ondervoeding.

Video bewustwording en signalering ondervoeding

In deze video vertelt Anjo Geluk, van de Raad van Ouderen, meer over bewustwording en signalering van ondervoeding bij ouderen.

Hoe herken je ondervoeding?

Onder andere door:

• Gewichtsverlies zonder dat dit de bedoeling is (ook bij overgewicht).
• Kleding die te wijd wordt of een horloge dat losser om de pols zit.
• Een slechte eetlust.
• Een (te) laag gewicht.
• Vermoeidheid of een slechte conditie.
• Dingen die een cliënt altijd zonder moeite deed, vallen ineens zwaar.

 Meer weten over ondervoeding bij ouderen?

• Ga naar ondervoeding bij ouderen
• Lees over screening en diagnostiek op kenniscentrumondervoeding.nl.
• Bekijk de factsheet Voorkomen, herkennen en behandelen (pdf) op kenniscentrumondervoeding.nl
• Ga ook naar ondervoeding bij ouderen op goedgevoedouderworden.nl

Wat is goede voeding?

De Schijf van Vijf van het Voedingscentrum laat zien welke voedingsmiddelen je dagelijks moet eten om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Ouderen vanaf 50 jaar wordt geadviseerd om dagelijks via een supplement vitamine D in te nemen.

• Lees meer over gezond eten en drinken
• Ga naar goede voeding op goedgevoedouderworden.nl
• Wil je weten of een bewoner of cliënt voldoende gezond eet? Doe dan de test samen met de oudere ’Hoe eet ik nu?’ op goedgevoedouderworden.nl.

Hoe help je ouderen beter eten?

Bewustwording is de belangrijke eerste stap bij goede voedingszorg. Met focuskaarten en ervaringskaarten werk je bijvoorbeeld aan het signaleren van ondervoeding en meer sfeer creëren tijdens het eten van de maaltijd. Breng daarnaast wensen en voorkeuren in kaart, kook samen en voorkom slikproblemen.

• Werk aan het verbeteren van de voeding bij een bewoner of cliënt.
• Bekijk tips en recepten die snel en makkelijk zijn, recepten voor ouderen die weinig eetlust hebben of recepten voor drinkvoeding op goedgevoedouderworden.nl.
• Zet de interventie Goed Gevoed Ouder Worden van de Databank erkende interventies in.

Hoe zorg je ervoor dat ouderen in beweging blijven?

Bewegen is belangrijk. Voor het behoud van spieren en het soepel houden van gewrichten. Ook mentaal heeft het een positief effect, vooral bij de meest inactieve mensen. Het advies van de Gezondheidsraad voor ouderen is als volgt:

• Bewegen is goed, meer bewegen is beter.
• Doe minstens 150 minuten per week matige of zwaar intensieve inspanning, verspreid over diverse dagen.
• Doe minstens twee keer per week spier- en botversterkende activiteiten, inclusief balansoefeningen.
• Voorkom veel stilzitten.
• Kies daarnaast leuke activiteiten, stel een reëel doel, bouw langzaam op.

Bron

• Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2015 (pdf)
• Stand van zaken ondervoeding bij ouderen in het medisch, sociaal en publiek domein (2021)