Dé kwetsbare oudere bestaat niet

Profielen van kwetsbare ouderen met TOPICS-MDS De complexiteit en negatieve gevolgen van kwetsbaarheid zijn duidelijk: kwetsbaarheid leidt tot een verhoogd risico op vallen, functieverlies, slechte kwaliteit van leven en opname in ziekenhuis en verpleeghuis. Maar, er is geen consensus over de definitie van kwetsbaarheid. Hierdoor kunnen grote verschillen bestaan tussen ouderen met het label ‘kwetsbaar’.

Door kwetsbaarheid beter te specificeren, kunnen interventies voor 'kwetsbare ouderen' ook gerichter worden ingezet. Onderzoekster Willemijn Looman van de Erasmus Universiteit Rotterdam doet onderzoek met behulp van de TOPICS-MDS database.

Profielen van kwetsbaarheid

Het doel van het onderzoek is om profielen van kwetsbare ouderen te ontwikkelen op basis van fysieke, emotionele, sociale en cognitieve dimensies van kwetsbaarheid.

Hiervoor maakt ze gebruik van de TOPICS-MDS database. Uit het onderzoek komen 6 profielen van kwetsbare ouderen naar voren, waarbij de ouderen met hetzelfde profiel meer met elkaar gemeen hebben dan met de ouderen met andere profielen. Tussen de 6 profielen bestaan grote verschillen, bijvoorbeeld wat betreft het aantal activiteiten waarbij de ouderen hulp nodig hebben.

Zo hebben ouderen met het ene profiel hulp nodig bij gemiddeld één activiteit, terwijl ouderen met het andere profiel hulp nodig hebben bij wel twaalf activiteiten.

Verschillen in problematiek

Ook verschilt de aard van de problematiek tussen de profielen. Zo is er een profiel waarbinnen de ouderen vooral last hebben van fysieke ongemakken, terwijl zij zich wel gezond voelen en goed in hun vel zitten. Bij het bespreken van de profielen met het GENERO Ouderenforum legde een forumlid de link naar twee perspectieven op oud worden: het trotseer- en vervalperspectief.

Ouderen binnen dit profiel hanteren volgens het forumlid het trotseerperspectief: 'Ze hebben wel wat last maar trekken zich niets ervan aan. Ze gaan gewoon hun gang en zijn van het doorzetten.'

Bij een ander profiel is de aard van de problematiek weer heel anders: ondanks dat ze relatief weinig aandoeningen en functionele beperkingen hebben, voelen de ouderen zich toch niet gezond en zitten ze slecht in hun vel. Dit profiel sluit beter aan bij het vervalperspectief: 'Ze lijden onder het verval dat aan het komen is. Zij trekken zich dat erg aan en gaan er al onder gebukt.'

Daarnaast zijn er ook profielen met meer hybride vormen van kwetsbaarheid, waar de problematiek zich opstapelt en zich uitbreidt naar het sociale en cognitieve domein.

Kortom: het onderzoek toont aan dat dé kwetsbare oudere niet bestaat. De zorg voor kwetsbare ouderen zou beter afgestemd kunnen worden op deze profielen van kwetsbaarheid en ook binnen onderzoeken naar interventies zou hiermee meer rekening gehouden moeten worden.

Voor meer informatie over dit onderzoek, stuur een e-mail naar Willemijn Looman (looman@bmg.eur.nl).

Dit bericht is met toestemming overgenomen uit de nieuwsbrief van GENERO (zie Download). De nieuwsbrief voortaan rechtstreeks ontvangen? Stuur een email naar secretariaat@pallashrc.com.