Toolkit voor zingeving

Wat vinden ouderen belangrijk en waar moet je dus zeker aandacht aan besteden in een bijeenkomst? Welke onderwerpen en materialen kan je in de bijeenkomst het beste aan de orde laten komen? Het Ouderberaad Zuid-Holland Noord organiseerde bijeenkomsten over dilemma’s en vragen waarvoor kwetsbare ouderen zich gesteld zien. Op basis van de ervaringen van ouderen is er een toolkit gemaakt.

Voor welke professionals

• kaderhuisartsen
• geriaters
• specialisten ouderengeneeskunde
• zorgverzekeraars
• gemeenten
• welzijnsmedewerkers
• wijkprofessionals

Voor welke ouderen

• alle ouderen, maar specifiek nog thuiswonende ouderen
• ouderenbonden
• ouderenorganisaties

Hoe het werkt

De toolkit bestaat uit 8 aandachtspunten en beschrijft hoe een bijeenkomst kan worden ingevuld en van welk materiaal u gebruik kunt maken.

De acht aandachtspunten staan hieronder beschreven.

Wat levert het op?

• Een bijeenkomst waarvan u weet dat ouderen deze zullen waarderen (informatie is gebaseerd op de ervaringen van ouderen)
• Bewustwording bij ouderen over welke keuzemogelijkheden zij hebben in hun laatste levensjaren
• Ouderen ervan bewust maken dat het heel normaal is om met naasten en artsen te spreken over hun wensen in de laatste levensjaren
• Het bespreekbaar maken van dilemma's waar ouderen mee te maken krijgen
• Inzicht in de dilemma’s die binnen het thema zingeving leven onder ouderen

8 stappen

1. De aanleiding

In de maatschappij worden tal van discussies gevoerd over de dilemma’s en vragen rondom de laatste levensjaren van ouderen. Ouderen willen graag weten welke mogelijkheden er zijn als zij hun leven voltooid vinden, of ze behandelingen mogen weigeren en euthanasie kunnen opeisen, wat de verschillende begrippen inhouden die in discussies worden gehanteerd, wat wettelijk gezien mag en hoe dit kan worden geregeld. Er is veel interesse voor de bijeenkomsten. Bekijk de video bovenaan de pagina.

2. Veel ouderenorganisaties willen graag een themabijeenkomst over dit onderwerp organiseren.

Zij sturen hun leden een uitnodiging en laten deze plaatsen in de lokale kranten. Ook hebben ze goede contacten met goed bereikbare locaties waar de bijeenkomst gehouden kan worden.

Door samen met een ouderenorganisatie de bijeenkomst te organiseren ligt de opkomst tijdens een bijeenkomst tussen de 35 en 60 deelnemers. Bekijk de voorbeelduitnodiging (zie Download)

3. De opzet van de bijeenkomst

De bijeenkomsten zijn opgezet volgens een bepaald format volgens 3 stappen:

• Stap 1: Een korte inleiding door middel van het filmpje ‘praat erover’
• Stap 2: Een uitgebreide presentatie met belangrijke aandachtspunten 'Wensen laatste levensfase (pdf)
• Stap 3: Een forum, met een dagvoorzitter die de vragen vanuit de zaal begeleid (Bekijk de veelgestelde vragen bij de Downloads)

Dit is een beproefd format waarvan uit de evaluaties blijkt dat het aan de wensen en verwachtingen voldoet. Bekijk de uitkomsten van de evaluatie (zie Download).

Er is ook een evaluatieformulier beschikbaar. Bekijk het evaluatieformulier (zie Download).

4. Vragen, zowel mondeling al schriftelijk

Geef de geïnteresseerde deelnemers de gelegenheid eventuele vragen vooraf kenbaar te maken. Soms is het stellen van een vraag spannend, het is dan heel fijn als deze al beantwoord wordt tijdens de presentatie. Als tijdens de bijeenkomst vragen worden gesteld, zorg er dan voor dat de vraag in een microfoon gesteld wordt, of dat de vraag door de voorzitter wordt herhaald. Worden er geen vragen gesteld? Maak gebruik van de FAQ (bekijk de veelgestelde vragen bij Downloads). Deze vragen leven namelijk onder ouderen.

5. De professionals

Kaderhuisartsen ouderengeneeskunde, klinisch geriaters en specialisten ouderengeneeskunde zijn over het algemeen goed ingevoerd in deze materie. Zij zijn graag bereid een presentatie te houden over dit onderwerp, of deel te nemen aan een forum. Laego, de vereniging van kaderartsen Eerstelijns ouderengeneeskunde kan hiervoor benaderd worden.

6. De onderwerpen

De onderwerpen die als belangrijk worden ervaren worden weergeven in de getoonde video's bovenaan de pagina.

7. Financiering

De kans is groot dat een zorgverzekeraar bereid is om een bijdrage te leveren aan deze voorlichtingsbijeenkomsten. Ouderen worden geïnformeerd over het zelf starten van een advance care-gesprek met hun huisarts, wat veel zorgverzekeraars propageren.

8. Wil je zelf een bijeenkomst organiseren en wil je praktische tips?

• Gebruik dan het draaiboek 'Organiseren van bijeenkomsten' (zie Download)